نشریه علمی-پژوهشی

مقدمه: مادر شدن یک فرایند پویا، قابل یادگیری، استرس زا، فاقد هر گونه دستورالعمل و وابسته به فرهنگ و اجتماع می‌باشد. اگرچه تجربه مادر شدن دوران مسرت بخشی است اما گاهی اوقات می‌تواند همراه با مشکلات و تغییرات متعدد ناشی از مراقبت از نوزاد باشد. تولد نوزاد نارس یکی از مواردی است که مادر را در شرایط مشکل زا قرار می‌دهد. با به دنیا آمدن یک نوزاد نارس فرایند طبیعی نگهداری از نوزاد و نقش والدین به خصوص نقش مادر تحت تأثیر قرار می‌گیرد. خودکارآمدی عامل اصلی تاثیرگذار بر عملکرد صحیح و مسئولیت‌پذیری مادران و عامل تعیین‌کننده اصلی سطح عملکرد مادر است و ارتباط نزدیکی با تکامل کودک دارد. شرایط نوزاد نارس بیش از هر زمان دیگری خودکارآمدی مادر را به چالش می‌کشد و قضاوت‌های او را نسبت به خود متمایل با احساس گناه و ناکارآمدی می‌کند. در مطالعات کیفیت زندگی مادران نوزادان نارس نسبت به نوزادان طبیعی پایین‌تر گزارش شده است. لذا پژوهش حاضر با هدف تعیین ارتباط خودکارآمدی و کیفیت زندگی در مادران دارای نوزاد پره‌ترم در بیمارستان کمالی شهر کرج در سال 1394 طراحی و اجرا شده است.
روش کار: این مطالعه از نوع مقطعی (توصیفی - تحلیلی) با استفاده از نمونه گیری در دسترس بر روی 115 مادر دارای نوزاد پره‌ترم انجام شد. اطلاعات لازم با استفاده از پرسش نامه اطلاعات دموگرافیک، پرسش نامه خودکارآمدی درک شده مادران در مادری کردن (PMP S-E) و پرسش نامه کیفیت زندگی (گونه ایرانی) جمع آوری و سپس ارتباط ابعاد کیفیت زندگی با خودکارآمدی و برخی از عوامل مرتبط مورد بررسی قرار گرفت. تجزیه تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم افزار SPSS مورد بررسی قرار گرفت.
یافته‌ها: در این مطالعه میانگین نمره کل خود کارآمدی شرکت کنندگان 9/9±65/19 و سطح خودکارآمدی متوسط، و میانگین نمره کل کیفیت زندگی شرکت کنندگان 11/24 ± 79/77 و در سطح متوسط بود. با افزایش نمره خود کارآمدی بطور مستقل، کیفیت زندگی نیز افزایش یافت. شاخص‌های سطح درآمد و میزان تحصیلات مادر به عنوان عواملی که با احتمال زیاد موجب افزایش خود کارآمدی و کیفیت زندگی شود، مورد توجه قرار گرفت.
نتیجه گیری: با توجه به یافته‌های مطالعه مشخص شد که کیفیت زندگی بر اساس معیار خودکارآمدی قابل پیش بینی است با توجه به نتایج حاصل که بر تأثیر مستقیم خودکارآمدی بر کیفیت زندگی مادران دلالت دارد به نظر می‌رسد بتوان در حوزه اختیارات کادر درمانی برنامه‌هایی هدفمند به منظور ارتقای خودکارآمدی و کیفیت زندگی در مادران نوزادان نارس طراحی نمود.