مقدمه: بیماران همودیالیزی با مشکلات و محدودیت هایی در عملکرد فیزیکی، اجتماعی و روانشناختی مواجه هستند که از مشکلات روانشناختی آنها می توان به افزایش ادراک استرس و فرانگرانی و کاهش کیفیت زندگی اشاره کرد. با توجه به اثربخشی برنامه توانبخشی دوسا-هو بر بسیاری از ویژگی های روانشناختی، پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی برنامه توانبخشی دوسا-هو بر استرس ادراک شده، فرانگرانی و کیفیت زندگی بیماران همودیالیزی انجام شد.
روش کار: روش مطالعه نیمه تجربی با طرح پیش آزمون و پسآ زمون با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش بیماران مراجعه کننده به بخش همودیالیز بیمارستان شهید مفتح شهر ورامین در سال ۱۳۹۷ بودند. نمونه پژوهش ۳۴ بیمار دارای کیفیت زندگی پایین بودند که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و با روش تصادفی ساده در دو گروه مساوی جایگزین شدند. گروه آزمایش ۱۱ جلسه ۴۵ دقیقه ای با برنامه توانبخشی دوسا-هو آموزش دید و گروه کنترل در لیست انتظار برای آموزش قرار گرفت. داده ها با فرم مشخصات جمعیت شناختی، پرسشنامه استرس ادراک شده، خرده مقیاس فرانگرانی در مقیاس افکار اضطرابی و پرسشنامه تجدیدنظرشده کیفیت زندگی مرتبط با سلامت جمع آوری و با روشهای خیدو، تی تست و تحلیل کوواریانس چندمتغیری تحلیل شدند.
یافته ها: یافته ها نشان داد که گروههای آزمایش و کنترل از نظر جنسیت، سن، تحصیلات و تأهل تفاوت معنی داری نداشتند ( ۰۵ /۰ < P ). همچنین در مرحله پیش آزمون گروه ها از نظر استرس ادراک شده، فرانگرانی و کیفیت زندگی مرتبط با سلامت تفاوت معنی داری نداشتند ( ۰۵ /۰
P ). به این ترتیب که برنامه توانبخشی دوسا-هو باعث کاهش استرس ادراک شده و فرانگرانی و افزایش کیفیت زندگی مرتبط با سلامت بیماران همودیالیزی شد( ۰۵ /۰> P ).
نتیجه گیری: بر اساس نتایج، توصیه می گردد که درمانگران و روان شناسان بالینی در کنار سایر رویکردها و روش های درمانی از برنامه توانبخشی دوسا-هو برای بهبود ویژگی های مرتبط با سلامت از جمله کاهش استرس و فرانگرانی و افزایش کیفیت زندگی بیماران همودیالیزی استفاده کنند.
