دوره 8، شماره 4 - ( تابستان 1401 )
جلد 8 شماره 4 صفحات 64-50 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
ghasemi N, Rezaei F, Sadeghi M. Development of psychotherapy protocol for women's desire/sexual arousal disorder; a qualitative study. IJRN 2022; 8 (4) :50-64
URL: http://ijrn.ir/article-1-696-fa.html
URL: http://ijrn.ir/article-1-696-fa.html
قاسمی ندا، رضایی فاطمه، صادقی مسعود. تدوین پروتکل روان درمانی اختلال میل/ برانگیختگی جنسی زنان؛ مطالعه کیفی. نشریه پژوهش توانبخشی در پرستاری. 1401; 8 (4) :50-64
دانشیار گروه روان شناسی، دانشگاه لرستان، لرستان، ایران rezaei.f@lu.ac.ir
چکیده: (1682 مشاهده)
مقدمه و هدف: اختلال میل/ برانگیختگی جنسی زنان شایع ترین و مخرب ترین مشکل جنسی است که زوجین با آن مواجه هستند و از دیرباز یکی از دغدغه های رایج درمان زوجین بوده است. با توجه به چندبعدی بودن و فراگیر بودن اختلال میل/ برانگیختگی جنسی زنان و تأثیر آن بر همه ابعاد زندگی زناشویی و پیچیده بودن آسیب‌شناسی آن، مداخلات فراگیری را می‌طلبد و نیاز به ارائه دستورالعمل‌های درمانی جامعی دارد. پژوهش حاضر با هدف تدوین پروتکل روان درمانی اختلال میل/ برانگیختگی جنسی زنان انجام شد.
روش کار: پژوهش حاضر به شیوه کیفی، با استفاده از رویکرد تحلیل مضمون و به روش سه سویه سازی، در سه مرحله انجام گرفت. مرحله اول پژوهش با هدف بررسی تجارب زیسته زنان به منظور تدوین پروتکل انجام شد، در این مرحله با روش نمونه گیری هدفمند 30 نفر از بیماران مبتلا به اختلال میل/ برانگیختگی جنسی انتخاب شدند. ابزار پژوهش در این مرحله مصاحبه نیمه ساختار یافته (Semi-structured) بود. مرحله دوم مصاحبه با متخصصان بود که در این مرحله با تعداد 20 نفر از متخصصان و روان شناسان حوزه مشکلات جنسی به منظور کشف مؤلفه‌های تأثیرگذار در آسیب شناسی روانی و درمان اختلال میل/ برانگیختگی زنان مصاحبه صورت گرفت. در مرحله سوم نیز که هدف بررسی پیشنه نظری و پژوهشی به منظور شناسایی الگوهای تأثیرگذار در سبب شناسی و درمان اختلال میل/ برانگیختگی جنسی زنان بود، تعداد 40 منبع نوشتاری شامل کتب و مقالات پژوهشی تا سال 2022 مورد مطالعه و تحلیل مضمون قرار گرفت. در هر سه مرحله نمونه گیری تا اشباع داده ها ادامه یافت. نهایتاً با ادغام یافته‌های هر سه بخش پروتکل روان درمانی اختلال میل/ برانگیختگی جنسی تدوین شده و با استفاده از نظرات متخصصان اعتباریابی شد.
یافته‌ها: پروتکل روان درمانی اختلال میل/ برانگیختگی جنسی زنان حاوی 7 مقوله محوری شامل آگاهی و آموزش روان شناختی (با مقوله های اصلی ارائه اطلاعات و دانش جنسی، تحلیل رشدی از اختلال و اتخاذ دیدی سیستمیک به اختلال)؛انگیزه مندی (با مقوله های اصلی ناامیدی خلاق و پذیرش و تعهد)؛ فعال سازی ارزش مدار (با مقوله‌های اصلی آرامش آموزی و ذهن آگاهی، عمل مبتنی بر ارزش و افزایش تمایزیافتگی)؛ انعطاف پذیری شناختی (با مقوله های اصلی بررسی کارآمدی افکار و کلیشه‌های جنسی، تعدیل و توجه آگاهانه به طرحواره های جنسی)؛ مهارت افزایی زناشویی (با مقوله‌های اصلی آموزش مهارهای جنسی و زناشویی، مهارت‌های ارتباطی و حل تعارض)؛ دلبستگی ایمن کسب شده (با مقوله‌های اصلی‌ترمیم سبک دلبستگی، افزایش ظرفیت صمیمت و پیوند) و تمرکز حسی (با مقوله های اصلی آموزش ابراز هیجان و کلامی کردن حس‌های هیجانی) می‌باشد. در نتیجه این 7 مقوله محوری، 15 مقوله اصلی و 72 مقوله فرعی به دست آمد. پروتکل به دست آمده با استفاده از شاخص‌های روان سنجی اعتباریابی و پایایی سنجی شد. نتایج حاکی از معتبر (0/99) و پایا بودن (0/94) اپروتکل موردنظر بود.
نتیجه گیری: پروتکل روان درمانی تدوین شده می‌تواند در کنار سایر مداخلات موجود، برای درمان اختلال میل/ برانگیختگی جنسی زنان به کار گرفته شود.
روش کار: پژوهش حاضر به شیوه کیفی، با استفاده از رویکرد تحلیل مضمون و به روش سه سویه سازی، در سه مرحله انجام گرفت. مرحله اول پژوهش با هدف بررسی تجارب زیسته زنان به منظور تدوین پروتکل انجام شد، در این مرحله با روش نمونه گیری هدفمند 30 نفر از بیماران مبتلا به اختلال میل/ برانگیختگی جنسی انتخاب شدند. ابزار پژوهش در این مرحله مصاحبه نیمه ساختار یافته (Semi-structured) بود. مرحله دوم مصاحبه با متخصصان بود که در این مرحله با تعداد 20 نفر از متخصصان و روان شناسان حوزه مشکلات جنسی به منظور کشف مؤلفه‌های تأثیرگذار در آسیب شناسی روانی و درمان اختلال میل/ برانگیختگی زنان مصاحبه صورت گرفت. در مرحله سوم نیز که هدف بررسی پیشنه نظری و پژوهشی به منظور شناسایی الگوهای تأثیرگذار در سبب شناسی و درمان اختلال میل/ برانگیختگی جنسی زنان بود، تعداد 40 منبع نوشتاری شامل کتب و مقالات پژوهشی تا سال 2022 مورد مطالعه و تحلیل مضمون قرار گرفت. در هر سه مرحله نمونه گیری تا اشباع داده ها ادامه یافت. نهایتاً با ادغام یافته‌های هر سه بخش پروتکل روان درمانی اختلال میل/ برانگیختگی جنسی تدوین شده و با استفاده از نظرات متخصصان اعتباریابی شد.
یافته‌ها: پروتکل روان درمانی اختلال میل/ برانگیختگی جنسی زنان حاوی 7 مقوله محوری شامل آگاهی و آموزش روان شناختی (با مقوله های اصلی ارائه اطلاعات و دانش جنسی، تحلیل رشدی از اختلال و اتخاذ دیدی سیستمیک به اختلال)؛انگیزه مندی (با مقوله های اصلی ناامیدی خلاق و پذیرش و تعهد)؛ فعال سازی ارزش مدار (با مقوله‌های اصلی آرامش آموزی و ذهن آگاهی، عمل مبتنی بر ارزش و افزایش تمایزیافتگی)؛ انعطاف پذیری شناختی (با مقوله های اصلی بررسی کارآمدی افکار و کلیشه‌های جنسی، تعدیل و توجه آگاهانه به طرحواره های جنسی)؛ مهارت افزایی زناشویی (با مقوله‌های اصلی آموزش مهارهای جنسی و زناشویی، مهارت‌های ارتباطی و حل تعارض)؛ دلبستگی ایمن کسب شده (با مقوله‌های اصلی‌ترمیم سبک دلبستگی، افزایش ظرفیت صمیمت و پیوند) و تمرکز حسی (با مقوله های اصلی آموزش ابراز هیجان و کلامی کردن حس‌های هیجانی) می‌باشد. در نتیجه این 7 مقوله محوری، 15 مقوله اصلی و 72 مقوله فرعی به دست آمد. پروتکل به دست آمده با استفاده از شاخص‌های روان سنجی اعتباریابی و پایایی سنجی شد. نتایج حاکی از معتبر (0/99) و پایا بودن (0/94) اپروتکل موردنظر بود.
نتیجه گیری: پروتکل روان درمانی تدوین شده می‌تواند در کنار سایر مداخلات موجود، برای درمان اختلال میل/ برانگیختگی جنسی زنان به کار گرفته شود.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
سایر موضوعات
دریافت: 1400/10/29 | پذیرش: 1401/1/14 | انتشار: 1401/4/17
دریافت: 1400/10/29 | پذیرش: 1401/1/14 | انتشار: 1401/4/17
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |