نشریه علمی-پژوهشی

مقدمه: یکی از شایع‌ترین عوارض پس از عمل جراحی قلب باز در بیماران درد قفسه سینه و استخوان جناغ در محل برش است. کنترل درد یکی از جنبه‌های مهم مراقبت پس از عمل در این بیماران می‌باشد. لذا این مطالعه باهدف بررسی تأثیر سرمادرمانی بر کنترل درد ناحیه استرنوم بعد از عمل جراحی قلب باز طراحی و اجرا گردید. روش: در این مطالعه نیمه تجربی، تعداد 30 نفر از بیمارانی که در سال 1391 در بیمارستان قلب شهید رجائی تهران تحت عمل جراحی قلب باز قرارگرفته بودند از روز دوم پس از عمل جراحی، به روش نمونه‌گیری تصادفی (گروه آزمون 15 نفر و گروه شاهد 15 نفر) انتخاب شدند. ابزار مطالعه شامل پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک و بررسی درد با "مقیاس سنجش عددی درد" بود. ابتدا بیماران شدت درد ناحیه برش جراحی را به دنبال 3 مرحله سرفه و تنفس عمیق با استفاده از مقیاس سنجش عددی درد بیان نمودند و شدت درد توسط پژوهشگر در هر دو گروه ثبت شد. پس از آن مداخله به صورت قرار دادن ژل پَک سرد بر روی پانسمان ناحیه استرنوم بیماران گروه مداخله به مدت 20 دقیقه انجام گردید و شدت درد بعد از سرفه و تنفس عمیق و همچنین نمرات گروه شاهد بدون استفاده از ژل پَک سرد نیز ثبت ‌گردید. داده‌ها با استفاده از نسخه 16 نرم‌افزار SPSS و با به‌کارگیری آمار توصیفی و آزمون‌های تی مستقل و تی زوجی تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌ها: نتایج مطالعه نشان داد که سرمادرمانی، درد ناشی از سرفه و تنفس عمیق را در بیماران گروه مداخله در مقایسه با گروه شاهد کاهش داد (01/0>P) به طوری که میانگین و انحراف معیار شدت درد در دو گروه مداخله و شاهد به ترتیب 8/1±9/3 و 9/1±5/5 بود. نتیجه‌گیری: سرمادرمانی شدت درد ناشی از استفاده از سرفه و تنفس عمیق را در بیماران گروه مداخله را به طور معنی‌داری کاهش داده بود. این روش درمانی راهی مؤثر و قابل‌قبول، روشی کم خطر و کم هزینه برای کمک به تسکین درد ناشی از سرفه و تنفس عمیق بعد از جراحی قلب باز می‌باشد.